Dziecko przeżywające rozwód rodziców doświadcza silnych, często sprzecznych emocji, których intensywność zależy od wieku, temperamentu i sposobu, w jaki dorośli prowadzą rozstanie. Najczęstszym pierwszym uczuciem jest lęk o własne bezpieczeństwo i przyszłość, co będzie ze mną, gdzie będę mieszkać, czy zobaczę mamę i tatę, a za nim pojawia się smutek, złość, czasem ulga, jeśli w domu panował długotrwały konflikt. Psychologicznie rozwód uruchamia proces żałoby po dotychczasowym obrazie rodziny: zaprzeczanie, nadzieję na pogodzenie, bunt i negocjacje, a ostatecznie powolną akceptację, jeśli dorośli zadbają o stabilność i komunikację bez przemocy. Dzieci młodsze mogą reagować regresami, powrotem do wcześniejszych etapów rozwoju, jak ssanie kciuka, moczenie nocne, potrzeba bliskości w nocy; przedszkolne częściej obwiniają siebie i testują granice poprzez napady złości; szkolne przeżywają spadki koncentracji, problemy w nauce, bóle brzucha, głowy; nastolatki przechodzą między izolacją a buntowniczym zachowaniem, szukając kontroli w relacjach rówieśniczych. Z medycznego punktu widzenia przewlekły stres może wpływać na odporność i sen, dlatego stały rytm dnia, ciepłe relacje i aktywność fizyczna są ochroną przed długotrwałymi konsekwencjami. Najtrudniejsze dla dziecka jest wikłanie w konflikt lojalności, gdy ma wybierać stronę, słyszy oskarżenia lub staje się posłańcem między rodzicami; takie obciążenie podkopuje poczucie własnej wartości i relacje z obiema stronami. Wskazówki dla dorosłych zaczynają się od uznania emocji dziecka, jasnego komunikatu, że rozstanie nie jest jego winą, że ma prawo kochać oboje rodziców i że dorośli zadbają o logistykę życia. Rekomendacje ekspertów obejmują utrzymywanie stałości rutyn, przewidywalnych odbiorów i kontaktów, współpracę ze szkołą i nauczycielami, aby wychwycić spadki formy, oraz korzystanie z pomocy psychologicznej, gdy objawy nie słabną lub się nasilają. Metody wspierania dziecka to tworzenie mapy tygodnia z zaznaczonymi dniami u mamy i u taty, albumu ze zdjęciami z obu domów, słownika uczuć na lodówce i rytuałów łączących, jak ta sama bajka na dobranoc w obu miejscach. Praktyczne porady obejmują ograniczenie sporów w obecności dziecka, neutralny ton przy przekazywaniu informacji, unikanie nagłych zmian planów, przygotowanie dziecka na przejścia między domami z czasem na pożegnanie i przywitanie, a także zachęcanie do kontaktu z drugim rodzicem w chwilach tęsknoty. Dzieci potrzebują usłyszeć, że dorosłe sprawy finansowe, nowe związki rodziców, urazy przeszłości nie należą do ich zadań; ich praca to nauka, zabawa, przyjaźnie, odpoczynek i rozwój, a rodzice powinni być ich bezpieczną bazą po obu stronach. Objawami alarmowymi są przewlekłe wycofanie, samouszkodzenia, agresja wobec siebie lub innych, uporczywe objawy somatyczne, nadużywanie ekranów, gwałtowne spadki ocen; to sygnały, by nie czekać i sięgnąć po specjalistyczne wsparcie. Dziecko może dobrze przejść przez rozwód, jeśli czuje niezmienną miłość, jasne zasady i widzi, że dorośli, mimo rozstania, potrafią współpracować, co buduje w nim przekonanie, że relacje mogą się zmieniać, ale więź z rodzicami pozostaje. Takie doświadczenie, choć bolesne, może stać się lekcją odporności i zdrowych granic, jeśli towarzyszy mu szacunek, troska i konsekwencja w działaniach dorosłych.
