Pierwsza klasa liceum wprowadza ucznia w nauczanie przedmiotowe na poziomie ponadpodstawowym i układa tygodniowy rytm pracy tak, aby jednocześnie domknąć podstawę programową i przygotować grunt pod rozszerzenia. Zestaw przedmiotów obejmuje zwykle język polski, matematykę, dwa języki obce nowożytne (jeden wiodący na wyższym poziomie i drugi w mniejszym wymiarze), historię, historię i teraźniejszość, biologię, chemię, geografię, fizykę, informatykę, wychowanie fizyczne, edukację dla bezpieczeństwa, wychowanie do życia w rodzinie (w blokach), religię lub etykę (zajęcia nieobowiązkowe), godzinę wychowawczą oraz – w zależności od szkoły – elementy biznesu i zarządzania lub zajęcia kreatywności. Wymiar godzin zależy od siatki w danej placówce i wybranego profilu, ale w praktyce na starcie dominuje solidna baza: język polski zazwyczaj ma stałą, wielogodzinną obecność w tygodniu, matematyka utrzymuje zbliżony wymiar, język obcy wiodący ma kilka godzin tygodniowo, drugi język najczęściej o godzinę lub dwie mniej, a przedmioty przyrodnicze i społeczne realizują po jednej lub dwóch godzinach tak, by dać uczniowi pełen przegląd dziedzin przed wyborem rozszerzeń. Historia i teraźniejszość uzupełnia klasyczną historię o analizę współczesnych procesów i pracy ze źródłami; edukacja dla bezpieczeństwa realizowana jest zwykle w wymiarze jednej godziny tygodniowo przez część roku i obejmuje pierwszą pomoc, podstawy reagowania kryzysowego i edukację obronną. Informatyka w pierwszej klasie to zarówno kompetencje użytkowe (praca na danych, prezentacja, arkusz kalkulacyjny), jak i wstęp do algorytmiki i programowania, zależnie od możliwości szkoły. Wychowanie fizyczne zajmuje trzy godziny tygodniowo rozłożone na różne bloki sprawności, a szkoły coraz częściej oferują moduły do wyboru, np. pływanie, sporty zespołowe, fitness, turystykę rowerową. W praktyce godzinowy rozkład bywa modyfikowany przez profil: klasa matematyczno-informatyczna zwiększa matematykę i informatykę, bio-chem dodaje laboratoriów i ćwiczeń, human rozszerza język polski oraz historię, a językowa wzmacnia liczbę godzin języków i wprowadza konwersacje w mniejszych grupach. Ponieważ siatka godzin może się różnić pomiędzy szkołami i organami prowadzącymi, rozsądnie jest traktować pierwszy rok jako czas rozpoznania: sprawdzić, które przedmioty „klikają”, porozmawiać z nauczycielami o wymaganiach na rozszerzeniu, przetestować koła i konkursy, a w razie potrzeby – zgodnie z regulaminem szkoły – rozważyć korektę planu rozszerzeń przed rozpoczęciem klasy drugiej. Dobrą praktyką organizacyjną jest używanie jednego kalendarza pracy: zapisywanie terminów sprawdzianów i projektów, rozkładanie nauki blokami (np. dwa krótsze bloki matematyki tygodniowo plus jeden dłuższy przed sprawdzianem), zapisywanie wniosków z lekcji w formie krótkich „karteczek powtórkowych”. Jeśli chodzi o obciążenie, pierwsza klasa uczy gospodarowania czasem: warto budować nawyk bieżących powtórek, szczególnie z języków, i systematycznie domykać zadania z matematyki, bo kumulacja tematów w tej dziedzinie szybko podnosi trudność. W części szkół pojawia się doradztwo zawodowe w cyklach, które pomaga świadomie wybrać profil i ścieżkę kariery; korzystaj z tych zajęć, pytaj absolwentów o ich decyzje, sprawdzaj wymagania uczelni pod kątem rozszerzeń. Pamiętaj też, że religia i etyka są zajęciami nieobowiązkowymi – możesz zapisać się, zmienić lub zrezygnować według zasad szkoły, a plan powinien zapewniać w tym czasie opiekę w bibliotece lub świetlicy. Dzięki świadomemu podejściu do pierwszej klasy zyskasz mapę dalszej nauki, a właściwie rozłożone godziny i rozszerzenia przełożą się na spokojniejsze przygotowania do matury.
