Kalendarz rozwoju dziecka – 35 miesiąc życia – Samodzielność w zabawie i jedzeniu

Trzydziesty piąty miesiąc życia to moment, w którym samodzielność dziecka w zabawie i jedzeniu staje się wyraźnie widoczna, a rodzice mogą dostrzec, jak codzienne rutyny i cierpliwe treningi przynoszą efekty. Maluch potrafi przez kilkanaście minut bawić się sam w przygotowanym, bezpiecznym otoczeniu, konstruować proste budowle według własnego planu, tworzyć kąciki tematyczne i odtwarzać z pamięci sekwencje działań, jak karmienie misia, sprzątanie czy gotowanie w zabawkowej kuchni; włączenie w prawdziwe domowe aktywności, takie jak mieszanie sałatki, segregowanie sztućców czy podlewanie kwiatów, wzmacnia poczucie sprawczości. W sferze motoryki maluch skacze obunóż do przodu, lepiej utrzymuje równowagę na jednej nodze przez krótką chwilę, wchodzi po schodach naprzemiennie i schodzi przy poręczy, a drobne ruchy dłoni pozwalają mu nakładać pastę na szczoteczkę pod kontrolą dorosłego, przesypywać drobne produkty do wąskich naczyń, nawlekać mniejsze koraliki i trzymać kredkę w bardziej dojrzałym chwycie; te umiejętności przekładają się na samodzielność przy stole, gdzie dziecko sprawnie je łyżką i widelcem, stara się kroić miękkie produkty nożem bez ząbków, pije z otwartego kubka i potrafi ostrożnie nalać z małego dzbanka do kubeczka. Mowa i komunikacja wspierają samodzielność: dziecko potrafi poprosić o pomoc, wytłumaczyć, co chce zrobić, i opisać podstawowe zasady bezpieczeństwa, których się nauczyło; jednocześnie wciąż potrzebuje przewidywalnych granic i krótkich, jasnych komunikatów, zwłaszcza przy posiłkach i zasypianiu. W zachowaniu widać dumę z osiągnięć oraz gotowość do podejmowania wyzwań, ale także frustrację, gdy plan nie wychodzi; rodzic pomaga poprzez dzielenie zadań na kroki, docenianie wysiłku, a nie tylko efektu, oraz oferowanie wyborów, które są równoważne z punktu widzenia dorosłego, na przykład która łyżka, jaki kubek, czy najpierw warzywa, czy ryż. Sen jest stabilniejszy, większość dzieci utrzymuje jedną drzemkę lub zaczyna ją skracać, a wieczorne wyciszenie z książką i kołysanką ułatwia zasypianie; w razie nocnych pobudek sprawdzają się powtarzalne procedury i ograniczenie ekranów w drugiej połowie dnia. W żywieniu warto dalej praktykować rodzinne posiłki o stałych porach, bez rozpraszaczy, w atmosferze ciekawości i akceptacji; dziecko może współdecydować o dodatkach i uczyć się komponowania talerza, a dorosły dba o różnorodność i ekspozycję na nowe smaki. Jeśli wybiórczość żywieniowa przeciąga się lub towarzyszy jej słaby przyrost masy ciała, nawracająca zaparcia lub objawy niedoborów, warto skonsultować się z pediatrą i dietetykiem, omówić badania kontrolne oraz ewentualną suplementację żelaza czy witaminy D zgodnie z zaleceniami. W samoobsłudze dziecko coraz lepiej radzi sobie z częściowym ubieraniem, zakłada czapkę, buty na rzepy, rozpina proste zapięcia i współpracuje przy myciu rąk i twarzy, a korzystanie z nocnika staje się bardziej przewidywalne; ważne są pochwały opisowe, kalendarzyk sukcesów i rezygnacja z kar, które podkopują poczucie kompetencji. Zalecane kontrole obejmują monitorowanie rozwoju mowy, słuchu i zgryzu, regularne przeglądy dentystyczne, ocenę postawy i chodu, a także aktualizację szczepień; w razie obserwacji częstych upadków, uporczywego oddychania przez usta, głośnego chrapania czy przewlekłego kaszlu warto skonsultować się ze specjalistą. Trudności w tym okresie to testowanie granic przy stole, odmawianie jedzenia po kilku kęsach, rozlewanie wody dla zabawy czy rozpraszanie się podczas posiłków; remedium jest utrzymywanie krótkich posiłków, angażowanie dziecka w przygotowania, serwowanie mniejszych porcji do dokładki, serwetka i gąbka do samodzielnego sprzątania po drobnych wypadkach oraz konsekwencja w zasadach. Zabawy, które wzmacniają samodzielność, to kuchenne „laboratoria” z odmierzaniem, przelewaniem i mieszaniem, zestawy do sortowania i przenoszenia, proste gry planszowe na tury, budowanie według obrazka oraz zabawy ruchowe z elementami równowagi; wszystko w atmosferze ciekawości, bezpieczeństwa i radosnego towarzyszenia, bo to ona najbardziej karmi odwagę dziecka, by robić kolejne kroki w stronę niezależności.