Kalendarz rozwoju dziecka – 33 miesiąc życia – Kreatywność i samodzielne pomysły

Trzydziesty trzeci miesiąc życia to czas eksplozji kreatywności, w którym dziecko coraz częściej samo inicjuje zabawy, proponuje wątki fabularne i nadaje bohaterom imiona, a jego wyobraźnia płynnie łączy realne doświadczenia z fantazją. Zabawa w udawanie zyskuje strukturę: maluch ustala role, tworzy reguły, zaprasza dorosłego lub rówieśnika do świata, który właśnie buduje, i domaga się przestrzegania zasad, co doskonali kompetencje społeczne i językowe; dłużej utrzymuje uwagę przy zadaniu, jeśli jest ono sensownie dopasowane do możliwości i zainteresowań. Mowa staje się bardziej opisowa, pojawiają się zdania złożone, pytania „dlaczego” i „po co”, a dziecko próbuje opisać przyczynę i skutek; nadal jednak obserwujemy typowe błędy fleksyjne i składniowe, które są naturalną częścią nauki języka. Motoryka duża i mała wspierają kreatywność: dziecko tnie nożyczkami po grubych liniach, przykleja, maluje pędzlem szerokie pasma, konstruuje proste budowle z klocków zgodne z obrazkiem, próbuje nawlekać mniejsze elementy, a jego ruch staje się płynniejszy podczas biegu i zatrzymywania się; poprawia się orientacja w przestrzeni, dzięki czemu chętnie tworzy „bazy”, domki z koca i tory samochodowe. W emocjach trwa ważny trening samoregulacji: maluch uczy się rozpoznawać napięcie, sygnalizować potrzebę przerwy, akceptować odroczenie przyjemności, lecz wciąż łatwo o frustrację; skuteczne są zapowiedzi zmian, obrazkowe planowanie dnia, wspólny wybór aktywności i krótkie, spokojne komunikaty. Sen i wypoczynek nadal wymagają przewidywalnego rytmu dnia, a drzemka bywa krótsza lub przesuwa się wcześniej; aby uniknąć wieczornych przeciążeń, warto zadbać o stałe pory posiłków i chwilę wyciszenia po aktywności. Odżywianie w tym etapie to utrwalanie różnorodności i wspieranie samodzielności przy stole: dziecko pije z otwartego kubka, próbuje nakładać łyżką z półmiska, pomaga przy stole rozkładając serwetki, a rodzic dba o spokojną atmosferę, bez tabletu i telewizora, z rozmową o smakach i kolorach na talerzu; wybiórczość żywieniowa maleje, jeśli dorosły regularnie proponuje nowe produkty obok akceptowanych, bez presji i bez nagród za jedzenie. Zalecane działania profilaktyczne to regularny przegląd stomatologiczny, mycie zębów pastą z fluorem pod kontrolą dorosłego, ruch na świeżym powietrzu każdego dnia, a w razie częstych upadków czy potykania się konsultacja fizjoterapeutyczna, aby ocenić wzorce ruchowe i obuwie. W obszarze badań i kontroli pediatrycznych monitoruje się wzrost, masę ciała i rozwój mowy, uważnie słucha się rodziców w sprawie snu i apetytu, a w razie sygnałów alarmowych, takich jak brak łączenia wyrazów, bardzo ubogi kontakt społeczny, regres wcześniej opanowanych umiejętności lub uporczywe, nasilone napady złości utrudniające funkcjonowanie, kieruje się dziecko na poszerzoną diagnostykę. Trudności, które często pojawiają się w tym wieku, to nadmierne przywiązanie do pomysłów „ja wymyślam zasady”, protest przy zmianie planów, silna potrzeba sprawczości i kompetencyjna zazdrość wobec rówieśników; rozwiązaniem jest oferowanie realnych wyborów, wspólne układanie zasad zabawy, docenianie kreatywności oraz aranżowanie aktywności kooperacyjnych, w których sukces zależy od współpracy. Zabawy, które szczególnie wspierają rozwój, to teatrzyk cieni, malowanie palcami i gąbkami, budowanie miast z kartonów, kuchenne doświadczenia z przesypywaniem i odmierzaniem, zabawy konstrukcyjne według prostych planów oraz czytanie opowiadań, po którym dziecko rysuje ulubioną scenę i opowiada, co narysowało; taka pętla tworzenia i mówienia doskonale karmi kreatywność i język.