Kalendarz rozwoju dziecka – 23 miesiąc życia – Samodzielne zabawy i kreatywność

W dwudziestym trzecim miesiącu życia zwiększa się zdolność do samodzielnej zabawy i kreatywności, co widać w dłuższych sekwencjach działań oraz bogatszej zabawie symbolicznej. Dziecko potrafi przygotować „posiłek” dla misia, przykryć lalkę kocykiem, zbudować garaż z klocków i odgrywać scenki z codziennego życia, co wspiera myślenie narracyjne i rozwój społeczny. Motoryka mała doskonali się dzięki nawlekaniu większych koralików, budowaniu wieży z pięciu-sześciu klocków, obracaniu gałek i pokręteł w zabawkach oraz próbom rysowania prostych linii pionowych i poziomych; duża motoryka to coraz sprawniejsze bieganie, podskoki obunóż w miejscu, wejście na niski stopień bez podparcia i pierwsze próby chwilnego stania na jednej nodze. W mowie przybywa wyrażeń i prostych zwrotów, a dziecko coraz lepiej opowiada o tym, co widzi i czego chce, choć wciąż myli formy gramatyczne i tworzy własne, urocze neologizmy; wspierająco działa czytanie dialogowe, zadawanie pytań „kto?”, „co?”, „gdzie?” i dokańczanie rymowanek. Emocjonalnie to czas ćwiczenia autonomii, dlatego naturalne są „ja sam” i silne reakcje, gdy dorosły przejmuje zadanie; pomocne są stałe rytuały, humor, uznanie wysiłku dziecka i pozwolenie na bezpieczną praktykę, nawet jeśli skarpeta założona jest do góry nogami. W obszarze relacji dziecko zaczyna interesować się rówieśnikami bardziej niż wcześniej, obserwuje ich zabawę i próbuje dołączać, lecz dzielenie i czekanie na swoją kolej wymagają jeszcze dorosłego przewodnictwa. Żywienie powinno pozostawać różnorodne, z poszanowaniem apetytu i sygnałów głodu; dobrze sprawdzają się półmiski rodzinne, z których maluch sam wybiera, porcje dostosowane do wieku i spokojna atmosfera przy stole bez nacisku i nagród. Sen to wciąż jedna drzemka i wieczorny rytuał, a pojawiające się czasem nocne lęki pomagają oswajać stałe punkty wieczoru, pluszaki-towarzysze i przewidywalność; ekranów warto unikać przed snem, by nie pobudzać układu nerwowego. Zdrowie i profilaktyka obejmują kontynuację higieny jamy ustnej z pastą z fluorem, mycie rąk, aktywność na świeżym powietrzu niezależnie od pogody, ubranie warstwowe i wygodne, stabilne buty; przy nawracających upadkach, asymetrii chodu lub niechęci do aktywności warto skonsultować się ze specjalistą. Nocnik można dalej oswajać, zachęcając do siadania po posiłkach przez krótką chwilę, bez przymusu i bez kar; w razie „wpadek” reagujemy spokojnie, pamiętając, że kontrola fizjologii to proces. Zabawy kreatywne, które świetnie działają w tym miesiącu, to kuchnia w zabawkach, zestawy lekarskie do odgrywania ról, pacynki, klocki magnetyczne, proste instrumenty, malowanie palcami i zabawy sensoryczne z mąką, wodą czy lodem, prowadzone pod czujnym okiem dorosłego. Rozumienie prostych reguł warto ćwiczyć przy grach typu „wrzuć do pudełka tylko czerwone klocki” albo „nakarm misia łyżeczką”, co wzmacnia uwagę, kontrolę działania i koordynację rąk. Bezpieczeństwo pozostaje priorytetem: osłony na meble, blokady okien, bramki, kask na rowerek biegowy, krem z filtrem i nauka zasad przechodzenia za rękę; rodzice dbają o spójność komunikatów, modelują „proszę, dziękuję” i pamiętają o chwalenie za współpracę, co buduje motywację wewnętrzną i poczucie kompetencji. Dzięki temu dwudziesty trzeci miesiąc staje się sceną, na której rośnie samodzielność, a kreatywność rozkwita w prostych, codziennych czynnościach.