Kalendarz rozwoju dziecka – 22 miesiąc życia – Bogatszy słownik i większa ruchliwość

W dwudziestym drugim miesiącu życia słownik dziecka wyraźnie się rozszerza, a obok rzeczowników coraz częściej pojawiają się czasowniki i przymiotniki, co pozwala tworzyć zdania dwuwyrazowe i trzywyrazowe oraz lepiej wyrażać potrzeby i emocje. Rozumienie mowy również postępuje, dzięki czemu maluch wykonuje proste polecenia składające się z dwóch kroków, takie jak „odłóż książkę i chodź umyć ręce”, a jego zdolność do naśladowania wzorca językowego dorosłych sprawia, że komunikaty spójne, krótkie i pozytywne działają najskuteczniej. Zmysł równowagi i koordynacja poprawiają się na tyle, że dziecko biega szybciej, zatrzymuje się nieco sprawniej, potrafi wejść na schodek stawiając obie stopy i zejść przy poręczy, a kopnięcia i rzuty piłką stają się celniejsze. W zabawie pojawia się więcej sekwencji i organizacji: dziecko układa tory dla aut, wkłada kubeczki jeden w drugi, dopasowuje proste kształty do sorterów i podejmuje pierwsze próby nawlekania dużych elementów na sznurek, co wzmacnia motorykę małą i koncentrację. Relacje społeczne koncentrują się na zabawie równoległej – dzieci bawią się obok siebie, czasem naśladują się i wymieniają przedmiotami, ale dopiero uczą się dzielenia, dlatego konflikty o zabawki są normą i stają się okazją do modelowania spokojnej komunikacji oraz wprowadzania reguł „moja kolej – twoja kolej”. Emocjonalnie maluch przeżywa intensywne uczucia, a zwiększona ruchliwość bywa iskrą do frustracji, gdy coś się nie udaje; pomocne jest uprzedzanie o zmianach („za chwilę wychodzimy”), wybór z dwóch opcji, rutyny i krótkie przerwy na regulację. Żywienie powinno pozostać różnorodne, z naciskiem na produkty gęste odżywczo: warzywa, owoce, pełnoziarniste zboża, nabiał lub jego wzbogacone zamienniki, jaja, ryby o niskiej zawartości rtęci, chude mięso i nasiona roślin strączkowych; warto proponować nowe smaki wielokrotnie, bez zmuszania i z poszanowaniem sygnałów sytości. Sen to najczęściej jedna drzemka i stabilny rytm dobowy, a wieczorny rytuał z czytaniem i przytuleniem buduje poczucie bezpieczeństwa. W obszarze zdrowia i profilaktyki kontynuujemy szczotkowanie zębów dwa razy dziennie pastą z fluorem, regularne mycie rąk, spędzanie czasu na świeżym powietrzu i ograniczanie pasywnej ekspozycji na ekrany; jeśli pojawiają się wątpliwości co do słuchu, mowy lub kontaktu wzrokowego, warto umówić wizytę u pediatry, który w razie potrzeby skieruje na badania słuchu, ocenę logopedyczną lub wczesne wspomaganie. Nauka korzystania z nocnika może wchodzić w fazę pierwszych prób, ale gotowość jest bardzo indywidualna; sygnałami są dłuższe okresy suchości, obserwowanie dorosłych, sygnalizowanie dyskomfortu i rozumienie prostych komunikatów. Zabawy stymulujące rozwój to turlanie i rzucanie piłką, proste tory przeszkód, rysowanie grubymi kredkami, książeczki z elementami do podnoszenia, zestawy do zabawy w kuchnię lub warsztat, instrumenty do rytmiki i zabawy sensoryczne z bezpiecznymi masami plastycznymi. Bezpieczeństwo obejmuje dalsze zabezpieczenia w domu, helmet na rowerek biegowy, naukę bezpiecznego przechodzenia przez próg i korzystania z poręczy, a także uważność przy jedzeniu i zabawach na dworze. Rodzice mogą wspierać bogacenie słownika przez nazywanie działań tu i teraz, stawianie prostych pytań otwartych i cierpliwe czekanie na odpowiedź, co wzmacnia wiarę dziecka w siebie i sprzyja budowaniu relacji opartej na uważności i szacunku.