Imię Irena wywodzi się z języka greckiego od słowa „eirēnē”, które oznacza „pokój”. W mitologii greckiej Eirene była boginią pokoju, jedną z Hór, córek Zeusa i Temidy, uosabiającą harmonię i zgody wśród ludzi. Irena to klasyczne imię żeńskie, obecne w wielu kulturach europejskich od starożytności. Forma podstawowa to Irena, a warianty to Irina w języku rosyjskim i ukraińskim, Irene w angielskim, hiszpańskim i francuskim, Eirene w starożytności, a także Ira jako forma skrócona w Polsce. Wymowa w języku polskim brzmi „Irena”, z akcentem na przedostatniej sylabie. Odmiana: Mianownik – Irena, Dopełniacz – Ireny, Celownik – Irenie, Biernik – Irenę, Narzędnik – Ireną, Miejscownik – Irenie, Wołacz – Ireno. Zdrobnienia: Irenka, Ireńka, Iruś, Irusia. Historia imienia Irena jest niezwykle bogata – od starożytności, gdy było związane z kultem bogini pokoju, poprzez średniowiecze, kiedy pojawiało się w Bizancjum, aż po współczesność. Pierwsze jego użycie w Polsce odnotowane zostało w średniowiecznych dokumentach kościelnych, gdy sprowadzano tradycję imion greckich i łacińskich. Imieniny Ireny obchodzone są w wielu datach, najczęściej 5 kwietnia (św. Irena z Tesaloniki, męczennica), 9 czerwca (św. Irena Lizbońska) i 20 października. Święte o tym imieniu pełniły ważne role, jako męczennice i patronki chrześcijan prześladowanych. Popularność imienia Irena w Polsce wzrosła znacznie w pierwszej połowie XX wieku, w latach 30.–50. należało do najczęściej nadawanych, a po wojnie utrzymało wysoką pozycję w rankingach. Obecnie jest rzadziej nadawane dzieciom, jednak wielu Polaków zna to imię z rodzinnych kręgów. Znane osoby o tym imieniu to m.in. Irena Sendlerowa – bohaterka niosąca ratunek dzieciom żydowskim w czasie II wojny światowej, Irena Kwiatkowska – aktorka teatralna i filmowa, Irena Szewińska – wybitna lekkoatletka, mistrzyni olimpijska, Irena Jurgielewiczowa – pisarka, Irena Santor – śpiewaczka i artystka estradowa. Imię Irena symbolizuje pokój, harmonię, zgodę, a także wewnętrzną siłę kobiety cierpliwej i wyrozumiałej. W kulturze literackiej i artystycznej Irena bywa archetypem matki, opiekunki, osoby niosącej ukojenie i równowagę. Imię to brzmi dobrze zarówno z krótkimi, jak i długimi nazwiskami, np. Irena Lis czy Irena Kowalewska. Popularnymi zestawieniami z drugim imieniem są Irena Maria, Irena Teresa czy Irena Helena. Ciekawostką jest, że Irena jest imieniem bardzo popularnym w Grecji, Rosji i na Ukrainie, a w formie Irene także w Hiszpanii i Włoszech. Numerologia przypisuje Irenie cyfrę 9, która symbolizuje empatię, duchowość i zdolność niesienia pokoju innym. Onomastycznie imię zestawia się z takimi imionami jak Salomea czy Pax, które także reprezentują ideę pokoju.
