Alergia na roztocza kurzu domowego u dzieci – objawy i skuteczne terapie

Alergia na roztocza kurzu domowego u dzieci jest jedną z najczęstszych przyczyn całorocznego nieżytu nosa, przewlekłego kaszlu i zaostrzeń astmy. Roztocza to mikroskopijne pajęczaki, które żywią się złuszczonym naskórkiem i najlepiej czują się w ciepłym, wilgotnym środowisku materacy, pościeli, pluszaków i dywanów. Objawy rozwijają się zwykle stopniowo i obejmują wodnisty katar, napadowe kichanie, zatkany nos, swędzenie i łzawienie oczu, drapanie w gardle, nocny kaszel, spadek jakości snu, poranne zmęczenie i pogorszenie koncentracji w szkole; u dzieci z atopowym zapaleniem skóry kontakt z kurzem może wywoływać świąd i zaczerwienienie. W okresie jesienno-zimowym, gdy więcej czasu spędza się w pomieszczeniach, dolegliwości nierzadko narastają. Do czynników ryzyka należą rodzinne choroby atopowe, wilgotne mieszkania, duża ilość tekstyliów w pokoju, brak regularnego prania pościeli i zaleganie kurzu na tkaninach. Diagnostyka bazuje na wywiadzie, testach skórnych punktowych z alergenami Dermatophagoides i oznaczeniu swoistych przeciwciał, a w razie wątpliwości na próbie leczenia i ocenie odpowiedzi. Kluczowe w terapii są działania środowiskowe: pokrowce barierowe na materac i poduszki, pranie pościeli w wysokiej temperaturze, dokładne odkurzanie odkurzaczem z filtrem HEPA, ograniczenie pluszaków lub ich regularne oczyszczanie, wietrzenie i utrzymywanie umiarkowanej wilgotności, rezygnacja z grubych zasłon i ciężkich narzut, a w miarę możliwości wybór podłóg łatwych do mycia. Farmakoterapia obejmuje leki przeciwhistaminowe na objawy dzienne, glikokortykosteroidy donosowe przy przewlekłym nieżycie nosa, krople do oczu w zapaleniu spojówek, a u dzieci z astmą leki kontrolujące według planu ustalonego z lekarzem. W wybranych przypadkach, po potwierdzeniu alergii i przy utrzymujących się dolegliwościach mimo dobrych nawyków higieny środowiskowej, rozważa się swoistą immunoterapię alergenową, która może zmniejszać objawy i zapobiegać zaostrzeniom w dłuższej perspektywie. Profilaktyka opiera się na regularności: stałe porządki, wietrzenie sypialni, racjonalne wyposażenie pokoju dziecka, nauka samodzielnego dbania o czystość pluszaków i pościeli oraz unikanie dymu tytoniowego i drażniących aerozoli. Rokowanie jest dobre, jeśli rodzina wdroży spójny plan środowiskowy i farmakologiczny, a dziecko będzie miało zapewnioną aktywność fizyczną i sen dobrej jakości. Rodzice często pytają o oczyszczacze powietrza; mogą być pomocne w redukcji cząstek unoszących się w powietrzu, jednak nie zastąpią prania pościeli i pokrowców barierowych. Warto uświadomić opiekunów w przedszkolu, że dziecko ma alergię wziewną, przekazać plan postępowania w razie nasilenia objawów i zadbać o bezpieczną organizację drzemki, co realnie poprawia komfort i ogranicza epizody nocnego kaszlu.