Alergia na pomidory u dzieci to nadmierna reakcja układu odpornościowego na białka obecne w świeżych owocach, przetworach pomidorowych lub potrawach, w których pomidor pełni rolę składnika lub dodatku smakowego. U najmłodszych może przyjmować postać szybkich reakcji skórnych i śluzówkowych albo dolegliwości przewodu pokarmowego, a u dzieci starszych bywa związana z alergią krzyżową na pyłki traw i bylicy, co może nasilać dolegliwości w sezonie pylenia. Typowe objawy obejmują świąd i mrowienie warg, języka i podniebienia po kontakcie z surowym pomidorem, zaczerwienienie skóry wokół ust, pokrzywkę, nasilenie atopowego zapalenia skóry, wodnisty katar i kichanie, łzawienie, a także ból brzucha, nudności, wzdęcia czy luźne stolce. Rzadko, ale możliwe są reakcje uogólnione z zawrotami głowy i dusznością, wymagające pilnej pomocy medycznej. U małych dzieci objawy mogą rozwijać się stopniowo, dlatego warto prowadzić dzienniczek żywieniowy i obserwować, czy dolegliwości pojawiają się po surowych warzywach, a lepiej tolerowane są zupy krem, przeciery i sosy, w których obróbka termiczna obniża alergenność. Do czynników ryzyka należą rodzinne występowanie chorób atopowych, współistnienie kataru siennego, AZS, wcześniejsze reakcje na inne warzywa z rodziny psiankowatych oraz nadwrażliwość na owoce, orzechy i lateks. Diagnostyka opiera się na dokładnym wywiadzie, ocenie zależności czasowej między spożyciem a objawami, testach skórnych punktowych z ekstraktem lub metodą prick by prick ze świeżym owocem, oznaczeniu swoistych przeciwciał w surowicy i kontrolowanej próbie eliminacji oraz ponownej prowokacji w warunkach bezpieczeństwa. Różnicuje się alergię z nietolerancją pokarmową, refluksem i nadwrażliwością na konserwanty występujące w gotowych sosach. Leczenie sprowadza się do ograniczenia lub czasowego wykluczenia świeżych pomidorów i produktów, które je zawierają, dokładnego czytania etykiet, informowania opiekunów w żłobku lub przedszkolu o przeciwwskazaniach żywieniowych oraz planu postępowania na wypadek reakcji. W przypadku łagodnych dolegliwości stosuje się leki przeciwhistaminowe zalecone przez pediatrę, przy nasilonym nieżycie nosa glikokortykosteroidy donosowe, a w razie zaostrzeń zmian skórnych właściwą pielęgnację emolientami i krótkie kuracje miejscowe według zaleceń specjalisty. U dzieci z ryzykiem cięższych reakcji warto omówić z lekarzem zasadność posiadania autowstrzykiwacza z adrenaliną oraz szkolenie domowników i nauczycieli z pierwszej pomocy. Dieta w alergii na pomidory powinna być nadal pełnowartościowa i różnorodna, z bezpiecznymi zamiennikami warzyw czerwonych, takimi jak pieczona papryka obrana ze skórki, dynia, burak czy marchew, które pozwalają zachować bogactwo antyoksydantów. Dla części dzieci pomocne jest obieranie pomidora ze skórki, wybieranie odmian dobrze tolerowanych i wprowadzanie ich stopniowo pod kontrolą objawów. Profilaktyka obejmuje rozszerzanie diety zgodnie z zaleceniami, unikanie podawania dużych ilości surowych warzyw na czczo, dbanie o barierę skórną u maluchów z AZS oraz naukę uważnego czytania składów sosów, przecierów i przekąsek. Rokowanie jest na ogół dobre, ponieważ u wielu dzieci nadwrażliwość zmniejsza się wraz z dojrzewaniem układu odpornościowego i poprawą tolerancji pokarmów, jednak kontrolne konsultacje i aktualizacja planu żywieniowego pomagają bezpiecznie testować granice tolerancji. Rodzice często pytają, czy pomidor w formie gotowanej jest bezpieczny; odpowiedź bywa indywidualna i wymaga ostrożnych prób w porozumieniu z pediatrą, a podstawą jest obserwacja, prosty skład posiłków i unikanie produktów wieloskładnikowych, które utrudniają identyfikację winowajcy. Kluczem do komfortu dziecka pozostaje łączenie rzetelnej diagnostyki, rozsądnych modyfikacji diety i stylu życia oraz jasnych zasad postępowania w domu i placówce opiekuńczej.
