Alergia na dąb u dzieci to sezonowa pyłkowica wynikająca z nadmiernej odpowiedzi immunologicznej na alergeny pyłku dębu, który w Polsce pyli zwykle wiosną i wczesnym latem, często nakładając się na okres uczulenia na inne drzewa liściaste. Objawy są podobne do innych alergii wziewnych i obejmują wielokrotne kichanie, przejrzysty wodnisty katar, zatkany nos, świąd nosa i gardła, łzawienie oraz zaczerwienienie spojówek, a także suchy kaszel, ucisk w klatce piersiowej i spadek tolerancji wysiłku. Wpływ alergii na funkcjonowanie dziecka widać w gorszej jakości snu, porannym zmęczeniu i spadku koncentracji w szkole, co próbuje kompensować zwiększonym wysiłkiem intelektualnym, nierzadko bez powodzenia. Nieleczona alergia może prowadzić do przewlekłych infekcji zatok i ucha środkowego, a u dzieci z predyspozycją do nadreaktywności dróg oddechowych do astmy. Ważnym zjawiskiem są reakcje krzyżowe w obrębie rodziny drzew liściastych, dlatego pacjent uczulony na dąb nierzadko reaguje również na brzozę czy buk. Ryzyko zwiększają dodatni wywiad rodzinny, wczesne objawy atopii, życie w mieście o wysokim poziomie zanieczyszczeń i bierne palenie. Rozpoznanie stawia się na podstawie wywiadu skorelowanego z kalendarzem pylenia, badania fizykalnego i testów skórnych oraz oznaczeń swoistych przeciwciał, a w razie potrzeby diagnostyki komponentowej ułatwiającej kwalifikację do odczulania. U dzieci z kaszlem, świstami i dusznością zaleca się ocenę funkcji układu oddechowego, aby odpowiednio wcześnie wdrożyć leczenie przeciwzapalne. Terapia obejmuje ograniczenie ekspozycji przez śledzenie prognoz pylenia, planowanie aktywności w mniej ryzykownych porach, wietrzenie mieszkania poza suchymi porankami, stosowanie oczyszczaczy i filtrów HEPA, płukanie nosa roztworem soli po powrocie do domu oraz mycie włosów przed snem. Farmakologicznie wykorzystuje się leki przeciwhistaminowe nowej generacji, miejscowe glikokortykosteroidy do nosa, leki przeciwleukotrienowe, a przy zapaleniu spojówek krople przeciwalergiczne i nawilżające. W wyraźnej i utrwalonej alergii rozważa się immunoterapię swoistą w formie podskórnej lub podjęzykowej, która może zmniejszyć nasilenie dolegliwości w kolejnych sezonach, obniżyć zapotrzebowanie na leki i zmniejszyć ryzyko rozwoju astmy. Rokowanie u większości dzieci jest dobre, pod warunkiem systematycznego leczenia i edukacji rodziny, a wsparcie szkoły i opiekunów w czasie szczytu pylenia pomaga uniknąć nieobecności i pogorszenia wyników w nauce. Styl życia sprzyjający kontroli objawów to regularna aktywność fizyczna realizowana rozważnie, unikanie dymu tytoniowego, prawidłowa higiena snu, odpowiednie nawodnienie oraz zbilansowana dieta wzmacniająca barierę śluzówkową. Dzięki połączeniu profilaktyki środowiskowej, skutecznych leków i rozważnego zastosowania odczulania dzieci z alergią na dąb mogą bezpiecznie i aktywnie spędzać czas na świeżym powietrzu, minimalizując uciążliwość sezonu pyłkowego.
