Kalendarz rozwoju dziecka – 28 miesiąc życia – Większa świadomość emocji i zachowań

Dwudziesty ósmy miesiąc życia to etap, w którym rośnie samoświadomość dziecka i zdolność rozumienia zależności między emocjami a zachowaniami. Maluch częściej nazywa to, co czuje, zauważa smutek i radość u innych, zaczyna okazywać empatię prostymi gestami, takimi jak podanie maskotki zapłakanemu koledze. Rozwijają się strategie samoregulacji, choć wciąż wymagają wsparcia dorosłego: pomocne są spokojny ton głosu, kontakt wzrokowy, przytulenie i podpowiedź, co można zrobić zamiast krzyczeć. Zdolności poznawcze umożliwiają dokończenie prostej układanki bez wskazówek, sortowanie przedmiotów według koloru lub kształtu i klasyfikowanie zabawek do kategorii, co świetnie przygotowuje do kolejnych wyzwań edukacyjnych. Motoryka duża stabilizuje się, a dziecko potrafi kopnąć toczącą się piłkę, przeskoczyć niską przeszkodę, wejść po schodach trzymając się poręczy i zejść ostrożnie w dół; motoryka mała pozwala odwracać pojedyncze kartki książki, kręcić gałkami, odkręcać duże nakrętki i celniej rysować okręgi. Mowa jest coraz płynniejsza, wypowiedzi wydłużają się, pojawiają się pytania o powód i cel, a dziecko chętnie powtarza nowe słowa usłyszane w ciągu dnia. To dobry moment, aby świadomie rozszerzać słownik emocji, opowiadając o nastrojach bohaterów książek, wskazując przyczyny i możliwe rozwiązania problemów. Typowe trudności to nasilenie buntu przy zadaniach przerywających ulubioną aktywność, wybiórczość pokarmowa, zazdrość o uwagę dorosłego i epizody uderzania lub popychania w sytuacji przeciążenia bodźcami; rolą opiekuna jest zapobieganie takim sytuacjom przez przewidywalny plan dnia, proponowanie przerw sensorycznych, zabawy w ściskanie poduszki, dmuchanie piórka lub spokojne kołysanie, które przynoszą ulgę. Zalecane są regularne kontrole pediatryczne z oceną wzrastania, snu, apetytu i wypróżnień, a także przesiew logopedyczny, zwłaszcza jeśli mowa jest niewyraźna, bardzo uboga lub towarzyszą jej częste infekcje ucha. Higiena jamy ustnej wymaga codziennego szczotkowania z pomocą dorosłego, ograniczania przekąsek klejących i umawiania kolejnych wizyt kontrolnych u dentysty. W obszarze odpieluchowania warto obserwować gotowość: dłuższe przerwy między siusianiem, suchość tuż po drzemce, sygnalizowanie potrzeby i chęć siadania na nocnik; proces powinien przebiegać bez presji i kar, w spokojnym rytmie, z pochwałami za próby. Dieta opiera się na trzech posiłkach i dwóch przekąskach, z udziałem warzyw w różnych formach, źródeł białka i pełnoziarnistych dodatków; dobrym wsparciem są wspólne zakupy i wybieranie przez dziecko jednego nowego warzywa tygodniowo do spróbowania. Sen bywa lekko krótszy, ale regularne pory drzemki i wieczorne rytuały wciąż są fundamentem równowagi emocjonalnej. Zabawy rozwijające świadomość emocji to teatrzyk z pacynkami, scenki z lalkami, rysowanie min i nazywanie uczuć, a także proste gry kooperacyjne, w których trzeba poczekać na swoją kolej. Bezpieczeństwo wymaga stałego nadzoru przy wodzie, zabezpieczeń okien i mebli oraz dostosowanych do wzrostu krzeseł i stołów, aby uniknąć wspinania się po niestabilnych konstrukcjach. Wzmacnianie pozytywnych zachowań to chwalenie konkretnego wysiłku, oferowanie wyboru w ramach jednej zasady i modelowanie przez dorosłego sposobów mówienia o emocjach; dzięki temu dziecko uczy się, że uczucia są ważne, ale to od niego zależy, jak je wyrazi, a dom jest bezpiecznym miejscem, w którym zawsze może liczyć na wsparcie.